HUKUK & DANIŞMANLIK
ÇALIŞMA DURUMUNDA CORONA VİRÜS’ÜN ÇALIŞANLARDA ÇIKMASI VE YAYILMASI DURUMUNDA ŞİRKET HERHANGİ BİR YAPTIRIMLA KARŞILAŞILABİLİR Mİ?
Aralık 2019’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve hızla Dünya’ya yayılan, 11.03.2020 tarihinde ise Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi olarak ilan edilen COVID‐19 hastalığı, dünya çapında bir çok ülkede bir çok kişide görülmeye başlamış ve ülkemizde de hastalığın yayılmasının önlenmesi amacıyla bir takım sert tedbirler alınmaya başlanmıştır. Gerek alınan tedbirler nedeniyle gerekse de insanların hastalığa yakalanmak istememesinin doğal sonucu olarak çalışma hayatında bir takım değişikliklere gidilmek zorunda kalınmıştır. Bu değişikliklerin altında yatan sebeplerin bir kısmı toplumsal sağlığın korunması, bir kısmı ise ekonomik sebeplerden ötürü olmuştur. Bu yazımızda pandemi ilan edilmiş ve toplum sağlığını yakından ilgilendiren yeni tip koronavirüs salgınının “çalışma durumunda bu virüsün çalışanlarda çıkması ve yayılması durumunda şirket herhangi bir yaptırımla karşılaşılabilir mi” konusuna değineceğiz.
- İşveren, salgından koruma ile ilgili tüm tedbirlerini almalıdır. Çalışanlar arasındaki mesafeyi ayarlamalı, işyeri hijyenini sağlamalı, çalışanların şahsi hijyenlerini koruyabilmeleri açısından her türlü kolaylığı sağlamalı ve işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile birlikte eğitim/bilgilendirme çalışmalarını yapmalıdır.
- Çalışanların seyahatlerini minimum seviyede tutmalıdır. Zorunlu olmadıkça yurt içi seyahatler dahil iptal edilmeli veya ertelenmelidir.
- Zorunlu yurt dışı seyahatleri olacak ise kesinlikle ve kesinlikle 14 gün kuralına uyulmalıdır. Bu önlemler alınmasından sonra her olayı kendi içerisinde değerlendirmek gerekmektedir ve en kritik nokta illiyet bağının tespitidir.
Medyaya yansıdığı için örnek vermek gerekirse “Tır Şoförü Kararı”nda, şoför işveren talimatı ile yurt dışına gitmiş ve bu seyahat sırasında H1N1 virüsü kapmıştır. Aradaki illiyet bağı kesindir. Bu nedenle de karardaki gibi iş kazası sayılması olağandır.
Bu önlemler alınmasından sonra her olayı kendi içerisinde değerlendirmek gerekmektedir ve en kritik nokta illiyet bağının tespitidir.
Medyaya yansıdığı için örnek vermek gerekirse “Tır Şoförü Kararı”nda, şoför işveren talimatı ile yurt dışına gitmiş ve bu seyahat sırasında H1N1 virüsü kapmıştır. Aradaki illiyet bağı kesindir. Bu nedenle de karardaki gibi iş kazası sayılması olağandır.
Covid-19 ise gerçek anlamda kendisini gizleyebilen bir virüs olup, özellikle kuluçka süresinde hiçbir belirti olmaksızın kişinin normal hayatına devam etmesine olanak da vermektedir. Kaldı ki bazı vakıalarda kuluçka süresinden sonra dahi, taşıyıcıda herhangi bir belirti olmamasına rağmen virüsü başkalarına bulaştırabilecektir.
İşveren sorumluluğu açısından ve iş kazası yönünden dikkat edilmesi gereken nokta illiyet bağının ortadan kaldırılmasına yönelik tedbirlerden geçmektedir. Öncelikle enfekte olmuş birisi çalışmaya devam ediyor ise ve belirtileri göstermese dahi çalışma arkadaşlarına yaymışsa, bu durumda diğer çalışanlar açısından durum kesinlikle iş kazasıdır. Olayı ilk enfekte olan kişi açısından değerlendirmek gerekmektedir. Kaldı ki ilk enfekte olanın kim olduğunun tespiti de oldukça zordur. Var sayalım ilk enfekte olan tespit edildi, o zaman aşağıdaki örneklerden yola çıkmak gerekmektedir.
Örnek1: İşveren çalışanını görev için yurt dışına göndermiş ise ve çalışan yurt dışında enfekte olmuşsa tartışmasız iş kazasıdır.
Örnek 2: İşveren çalışanını yurt dışına göndermiş, 14 gün kuralına uyulmadan çalışmaya başlatılmış ve işyerinde vakıalar görülmeye başlandı ise muhtemelen illiyet bağı kurulacak ve olayın iş kazası olduğu kanısına varılacaktır. Burada yurt dışından gelen kişinin enfekte olup olmadığına bakılsa ve enfekte olmadığı anlaşılırsa işverenin gerekli önlemleri almadığı kanaatinden yola çıkılarak işveren sorumluluğuna gidileceğini düşünmekteyiz.
Örnek 3: İş yeri sınırları dışında, iş ile ilgili olmayan bir durumda enfekte olduğu tespit edilebilen bir çalışanın bu virüsü kapması iş kazası sayılamaz. Zira illiyet bağı yoktur. Ancak gene iş yerindekilerin de enfekte olmasına sebebiyet verirse bu durumda iş yerinde enfekte olanların durumu iş kazası olarak sayılacaktır.
Önerimiz, tedbirleri sıkı bir şekilde almanız ve iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile birlikte gerekli eğitim ve bilgilendirmelerin dikkatli bir şekilde yapılmasıdır.