31 Gün Olan Aylarda İzin Alınması Halinde Prim Gün Bildirimi
Yazar: BERKAY DAĞLI
Makale İçeriği
MGC Legal ekibinin kaleme aldığı işbu “31 Gün Olan Aylarda Bir Gün Rapor Alan veya Ücretsiz İzin Alan İşçinin Prim Gün Bildirimi Nasıl Yapılır? İşçinin Ücretinden Kesinti Yapılabilir mi?” Başlıklı bilgi notunu okumanıza sunarız.
31 Gün Olan Aylarda Bir Gün Rapor Alan veya Ücretsiz İzin Alan İşçinin Prim Gün Bildirimi Nasıl Yapılır?
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği, sigortalıların prim ödeme gün sayılarının hesaplanması hakkında kuralları öngörmektedir. Buna göre;
Ay veya Dönem İçindeki Çalışması Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
İşveren Uygulama Tebliğinin 2.1.2.2 maddesinin “Ay/Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı (a) bendine göre;
“Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.”
İşveren Uygulama Tebliğinin ilgili hükmünde de “Örnek” kenar başlığıyla anılan bentte de şu ifadeye yer verilmiştir:
“(A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2012/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2012/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girilecektir.”
Yine ilgili tebliğe göre;
“Ay/dönem İçinde İşe Başlayan ve işten ayrılan sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları ise ay/dönem içinde işe giren ve veya işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ile işten ayrılış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanmaktadır.”
Ay veya Dönem İçinde İşe Başlayan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
İşveren Uygulama Tebliğinin 2.1.2.2 maddesinin “Ay/Dönem İçinde İşe Başlayan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı (b) bendine göre;
“Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır. Ay/dönemin ilk gününde işe başlamış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların, ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.”
İşveren Uygulama Tebliğinin ilgili hükmünde de “Örnek” kenar başlığıyla anılan bentte de şu ifadeye yer verilmiştir:
“(D) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/3/2012 tarihinde işe başladığı ve işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 13 gün olarak, işe başlama tarihi ise 19/3/2012 olarak sisteme girilecektir.”
Ay veya Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
İşveren Uygulama Tebliğinin 2.1.2.2 maddesinin “Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı (c) bendine göre;
“Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır. Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılmış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.”
İşveren Uygulama Tebliğinin ilgili hükmünde de “Örnek” kenar başlığıyla anılan bentte de şu ifadeye yer verilmiştir:
“(K) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 19/2/2012 tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacak ve işten çıkış tarihi olarak 19/2/2012 tarihi sisteme girilecektir.”
İşe Başladığı Ay veya Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
İşveren Uygulama Tebliğinin 2.1.2.2 maddesinin “İşe Başladığı Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması” başlıklı (d) bendine göre;
“İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları (ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleri dahil kaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır. Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.”
İlgili hükümde yer alan; “Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.” İfadesinden de anlaşılacağı üzere ay veya dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamından ücret almaya hak kazanan sigortalıların ilgili ay veya dönemdeki prim ödeme gün sayıları ilgili hükmün a bendine atıf yapılması gerekçesiyle ay veya dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay veya dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün üzerinden hesaplanacaktır.
İşveren Uygulama Tebliğinin ilgili hükmünde de “Örnek” kenar başlığıyla anılan bentte de şu ifadeye yer verilmiştir:
“(B) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 17/3/2012 tarihinde işe başlayıp 28/3/2012 tarihinde işten ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi 17/3/2012 olarak, işten ayrılış tarihi 28/3/2012 olarak, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı ise 12 olarak sisteme kaydedilecektir.”
Ay İçinde Eksik Çalışması Bulunan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları
Ay içinde eksik çalışması bulunan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, “Ay/Dönemdeki Toplam Gün Sayısı – Eksik Gün Sayısı = Prim Ödeme Gün Sayısı” formülü ile ifade edilebilir.
31 Gün Olan Aylarda Eksik Çalışma Bulunan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
“Toplam Gün Sayısı – Eksik Gün Sayısı = Prim Ödeme Gün Sayısı” formülüne göre; 31 gün olan ayda raporlu olan sigortalının prim ödeme gün sayısı aşağıdaki örnekle ifade edilebilir:
1. Örnek: 31 gün olan ayda 2 gün raporlu olan sigortalının; prim ödeme gün sayısı 31-5=26 olacak, eksik gün sayısı ise 5 olarak bildirilecektir.
2. Örnek: 31 gün olan ayda 1 gün raporlu olan sigortalının, prim ödeme gün sayısı 31-1=30 olacaktır. Böylece prim ödeme gün sayısı 30 gün olarak bildirilecek ve eksik gün sayısı girilmeyecektir.
Aylık ücrete tabi çalışan sigortalılar; 28, 29 veya 31 gün de çalışmış oldukları takdirde ücret aynı olacak, 30 gün karşılığındaki ücret ödenecektir. Ücretin, günlük veya haftalık şeklinde belirlenmiş olması durumunda sigortalıya çalıştığı gün kadar ücret ödenecektir.
Bu durum söz konusu olduğunda sigortalı ay içerisinde tam çalıştığı takdirde ayın 28, 29, 30 ve 31 gün sürmüş olmasına bağlı olarak farklı ücretlere hak kazanabilir. Günlük veya haftalık ücret ile çalışan sigortalılara işverenler, şubat ayı için 28 gün üzerinden ücret ödeyecektir.
5510 saylı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 80. ve 82. maddeleri gereğince sigorta prim gün sayısı, ücretin ödeme şekline bakılmaksızın 30 gün üzerinden bildirilmelidir.
İlgili hükme örnek olarak; Şubat ayında tam çalışma yapan sigortalı işçi 28 günlük ücret almış olsa dahi prim ödeme gün sayısı 30 gün sayılacağından sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak aylık kazanç tutarı 30 gün üzerinden bildirilir.
1 Şubat günü hariç, Şubat ayı içinde çalışmaya başlayan sigortalının prim ödeme gün sayısı ise çalıştığı gün sayısına eşit olacaktır. Eğer kısmi çalışma söz konusu ise ay içindeki toplam çalışma saati, günlük çalışma süresi olarak kabul edilen 7,5 saate bölünecek ve böylece sigorta primine esas olacak günlerin hesabı yapılabilecektir.
31 Gün Olan Aylarda Bir Gün Rapor Alan Sigortalının Prim Gün Bildirimi Nasıl Yapılır?
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin; “Prim Ödeme Gün Sayısı ve Günlük Kazanç” başlıklı 100. maddesine göre:
“Sigortalının aynı ay içinde birden fazla işyerinde çalışması hâlinde, o aydaki toplam prim ödeme gün sayısı 30 günü geçemez. Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup bir ay içinde tam çalışan ve buna göre ücret alan sigortalının prim ödeme gün sayısı, ayın kaç gün olduğuna bakılmaksızın 30 gün üzerinden bildirilir. Ay içinde işe alınan sigortalının prim ödeme gün sayısı, işe başladığı tarih ile ayın kalan günleri kadar, işten ayrılan sigortalının prim ödeme gün sayısı ise o ayda çalıştığı gün sayısı kadar Kuruma bildirilir.’’
Örneğin, sigortalının bir işyerinde 2022/Ocak ayının tamamı için ücret almaya hak kazandığı varsayımında, 2022/Ocak ayındaki prim ödeme gün sayısı, Ocak ayının 31 gün olduğunun önemi olmaksızın 30 olarak, Sigortalının 2022/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazandığı varsayımında ise 2022/Şubat ayı prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 28 gün olmasının önemi olmaksızın 30 gün olarak sistem girilecektir. Sigortalının ay/dönem içinde işe girişinin veya işten çıkışının bulunması, bazı günlerde de çalışmamış olması veya çalışmadığı günler için ücret almaması söz konusu olduğu takdirde prim ödeme gün sayısının hesaplanması için çalışma gün sayısı parmak hesabıyla yapılacaktır.
Aylık prim ve hizmet belgesi oluşturulduğu zaman parmak hesabıyla 31 gün olan aylarda bir gün işe gelmemiş sigortalının bildirimi 30 gün yapılır. 31 olan aylarda sigortalı işçinin 1 gün raporlu olması durumunda, işveren tarafından bildirge girişi yapılırken ayın 31 çekmesi ve sigortalı işçinin eksik gün sayısının da 1 gün olması söz konusu olduğundan “gün” bölümüne 31-1=30 şeklinde girilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak; sigortalının ay içerisinde, rapor, ücretsiz izin gibi durumlar sebebiyle sigortalının eksik çalışması veya çalışmadığı günler için ücret alamaması söz konusu olduğu takdirde maaş hesaplanması parmak hesabı ile yapılacaktır.
31 Gün Olan Ayda 1 Gün Rapor Alan İşçinin Ücretinden Kesinti Yapılabilir mi?
Sigortalı işçinin ücretinin maktu/aylık belirleniyor olması söz konusu olduğunda, sağlık raporunun gün sayısı fark etmeksizin işçinin alacağı maaştan kesinti yapılamayacaktır. Ancak, İşçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) rapor ücreti alması halinde işveren, talepte bulunabilecektir.
Eğer sigortalı işçinin ücreti günlük belirleniyorsa, rapor alınmış olduğu takdirde Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işçiye rapor ücreti ödemesinin önemi olmaksızın raporlu olunan gün kadar işçi ücretinden kesinti yapılacaktır. İşveren, rapor ücretini talep edemeyecektir.
