MGC Legalekibinin hazırladığı işbu “Dava Süreci Nasıl İşler?” (Adli Süreç Nasıl İşler?) başlıklı makaleyi okumanıza sunarız.
Adli Süreç Nasıl İşler?
Dava süreci, savcılık ve yerel mahkeme aşaması ile başlar. Cezalarda adalet sistemi; soruşturma, kovuşturma (yargılama) ve infaz aşamalarından oluşur. Ceza davalarının soruşturma aşamasında davalı kişi ya da kişiler “şüpheli”, yargılama aşamasında “sanık”, infaz aşamasında “hükümlü” sıfatını alır. Peki, adli süreç nasıl işler?
Dava süreci nasıl işler? Soruşturma aşaması, savcının sorumluluğunda yürütülür. Bu aşamada; suç isnadı şüpheliye bildirilerek, ifadesi alınır. Ayrıca; iddianame hazırlanması, koruma tedbiri ve dava açılması gibi işlemler bu süreçte gerçekleşir. Kovuşturma yani yargılama aşaması ise, iddianamenin kabul edilmesi halinde mahkeme tarafından yürütülen süreçtir. İnfaz aşaması da, mahkemenin karar verdiği süreçtir. Tüm bu süreçler, ilgili kanunlar çerçevesinde yürütülür. Peki, dava açmak ne demektir?
Dava Açmak Ne Demektir?
Dava açmak; gerçek ya da tüzel kişi aleyhinde mahkemede hak talebinde bulunmaktır. Haksızlığa uğrayan kişiler, mahkemeler aracılığıyla hak arar. Mahkemeler, “Türk Milleti adına” yargılama yapar ve haksızlığa uğrayan kişi veya kişilere hakkını teslim eder. Dava açmak için yetkili mahkemeye dava dilekçesi ile başvurmak yeterlidir. Dilekçe verildikten sonra dava harcı ve posta masrafları da karşılanmalıdır. Bununla birlikte dava süreci, yasal sonuçları olan, maliyet çıkma ihtimali bulunan hukuki bir süreçtir. Peki, dava açmak için gerekli olan dava dilekçesi nedir?
Dava Dilekçesi Nedir?
Dava dilekçesi, herhangi bir dava açılması için kullanılan bir belgedir. Davacı ya da davacının avukatı tarafından kaleme alınabilir. Dilekçede, dava konusu ve davalıya ilişkin bilgiler yer alır. Peki, dava dilekçesinde neler bulunmalıdır?
Davacı ve davalı kimlik bilgileri,
Mahkeme adı,
Yasal temsilci bilgileri,
Dava konusu,
Dava sebebi,
Davadan beklenti ve talepler,
Yasal dayanaklar,
Deliller.
Dava Nasıl Açılır?
Dava açmak, yetkili ya da görevli mahkemeye dilekçe verme ile başlayan bir süreçtir. Bu aynı zamanda dava sürecinin başlangıcıdır. Peki, dava nasıl açılır? Dava açmak için öncelikle dava dilekçesi hazırlamak gerekir. Dilekçe sisteme kaydedildikten sonra gerekli harç ve masraflar ödenir.
Dava masrafları Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince peşin olarak mahkeme veznesine ödenir. Dava dilekçesinin, davaya konu olan alanda uzman avukatlar tarafından hazırlanması tavsiye edilir. Çünkü dava dilekçelerinde uyulması gereken bazı kurallar vardır. Aksi halde davayı kaybetme riski vardır. Peki, dava nerede açılır?
Davamı Nerede Açmalıyım?
Davalar, yetkili ve görevli mahkemelerde açılır. Dava açmadan önce yetkili ve görevli mahkeme tespit edilmelidir. Yanlış mahkemeye başvurmak vakit, para ve hak kaybına yol açabilir. Bu konuda alanında uzman bir hukukçudan veya avukattan profesyonel hukuki destek almak önemlidir. Peki, avukatsız dava açılabilir mi?
Avukatsız Dava Nasıl Açılır?
Dava açmak, dava süreci yürütmek veya mahkemelerde temsil edilmek için avukat tutma zorunluluğu yoktur. Yani avukatsız dava açılabilir. Barodan avukat atama talebi ya da avukatsız dava açma kişinin kendi tercihidir. Dava açma şartlarına uygun olarak herkes avukata gerek duymadan dava açma tercihinde bulunabilir.
Avukatsız dava açmak için dava dilekçesi ile ilgili mahkemeye başvurmak yeterlidir. Böylece dava süreci avukatsız başlar. Davacı, dava sürecini kendisi yürütür.
Avukat Tutmak Zorunlu mudur? Avukat Ücreti Ne Kadar?
Dava açmak ve dava süreci için avukat tutmak zorunlu değildir. Kendini savunabilecek hukuki bilgi ve donanıma sahip olduğunu düşünen kişi, dava sürecini kendi yürütebilir. Ancak avukat, dava sürecinde profesyonel hukuki destek sağlayacaktır.
Avukat ücreti, Türkiye Barolar Birliği tarafından yıllık olarak belirlenir. Avukatlık asgari ücret tarifesi, talep edilen hizmete ve hukuki işleme göre 400 TL ila 10 bin TL arasında değişebilir. Avukat ücreti ödeme durumu olmayan kişiler il barosuna adli yardım başvuru yaparak, avukat atanması talep edebilir.
Dava Açma Süresi Ne Kadardır?
Dava açma süresi, dava konusuna göre değişebilir. Örneğin; vergi mahkemesinde açılacak dava süresi 30 gündür. İhtiyati hacze karşı açılacak davalarda 15 gündür. İşe iade davası fesih bildirim tebliğinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesine dava açılması gerekir. İdari davalarda dava açma süresi 30 gündür. Peki, dava açıldıktan sonra; dava uzun sürer mi?
Davalar Uzun Sürer Mi?
Dava süreci, dava konusuna göre değişebilmektedir. Adalet Bakanlığı’nın istatistiklerine göre, davaların karara bağlanması süreleri ortalama olarak 100 ila 600 gün arasında değişebilmektedir. Bu süreler, her yıl değişebilmektedir. Örneğin; bölge idare mahkemelerinde dava süresi 70 ila 100 gün sürebilmektedir. Davanın tarafları, deliller ve duruşmalarda tarafların beyanları gibi faktörler, dava sürecini etkilemektedir.
Mahkeme Ne Zaman Açılır?
Dava süreci ya da mahkeme süreci, dava konusu ya da haksızlığa uğrama ve hak talebine göre değişebilir. Örneğin; karşı dava açma süresi iki haftadır. Herhangi bir konuda haksızlığa uğramış kişi, hemen mahkeme açabilir. Bu sebeple mahkeme ne zaman açılır sorusunun cevabı, dava konusuna göre değişir şeklinde olacaktır.
Dava Açıldıktan Sonra Mahkeme Ne Zaman Olur?
Dava açıldıktan sonra mahkeme süreci, yetkili ya da görevli mahkemenin yoğunluğuna göre değişebilir. Mahkeme, en kısa sürede duruşma davetiyesi gönderecektir. Mahkeme, savcının iddianamesini kabul ederse ilk duruşma için gün verir. Mahkemenin dava yoğunluğu, duruşma tarihini etkileyecektir. Duruşma günü ve saati mahkeme tarafından taraflara yazılı olarak bildirilir. Peki, dava açmak basit bir işlem mi?
Dava Açmak Basit mi?
Dava açmak son derece basittir! Dava dilekçesi verdikten sonra gerekli harç ve masraflar ödediğinde dava açılabilir. Öncelikle dava dilekçesi hazırlanır. Daha sonra yetkili mahkemenin bulunduğu tevzi bürosuna müracaat edilir. Büroda hukuk dava dilekçesi kaydı yapılır. Kayıt işlemlerinin ardından gerekli harç ve masraflar ödendiğinde dava süreci başlar. Daha sonra mahkemenin ilk duruşma için tarih ve saat vermesi beklenir.
Dava Açmalı Mıyım?
Dava süreci, dava konusuna göre kolay, zor, kısa ve uzun sürebilir. Ancak dava açmak, her vatandaşın hukuki hakkıdır. Herhangi bir konuda uyuşmazlık veya haksızlığa uğradığını düşünen herkes, ilgili mahkemede dava açabilir. Zarar, hak ihlali, şiddet gibi durumlara maruz kalan herkes dava açılabilir. Ancak dava açmalı mıyım sorusuna en doğru cevabı bir avukat veya hukukçu verecektir.
Dava Açarken Para Yatıracak Mıyım? Dava Açma Ücreti Ne Kadar?
Dava açmak için dava harcı ve gider avansı ücreti ödenmelidir. Peki, dava ücreti ne kadardır? 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 120. maddesinin (1). fıkrasına göre; Adalet Bakanlığı her yıl Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi yayınlamaktadır. Dava açma ücreti, dava açılan mahkemeye göre değişmektedir. Dava açma ücreti hesaplama için linki kullanabilirsiniz.
Dava Açmak Masraflı Mıdır? Masrafları Geri Alabilir Miyim?
Dava açmak için bir takım masraflara katlanmak gerekebilir. Mahkeme masrafları, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunda Yargılama Giderleri olarak açıklanmıştır. Buna göre dava masraflarından bazıları şunlardır;
Celse, karar ve ilam harçları,
Tebliğ ve posta masrafları,
Dosya ve evrak masrafları,
Koruma tedbiri, ihtarname ve vekâletname masrafları,
Keşif masrafları,
Bilirkişi masrafları,
Resmî harç, vergi, ücretler,
Avukat ücreti,
Yargılamadaki diğer masraflar.
Peki, dava masrafları geri alınabilir mi? Davada mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık durumuna göre paylaştırabilir. Ayrıca, tarafları, masraflar konusunda müteselsilen sorumlu tutabilir. Davayı kaybeden tarafın, dava masraflarını davayı kazanan tarafa ödenmesine de hükmedebilir. Ancak ödenecek masraflar, sadece yargılama masraflarıdır. Ulaşım ve avukat ücreti gibi giderler ödenmez.
Dava Bittiğinde Hakkımı Doğrudan Alabilir miyim?
Dava bittiğinde kazanan tarafın hakkını alabilmesi için öncelikle mahkeme kararının kesinleşmesi beklenir. Kararda öngörülen harç ödendikten sonra karar, karşı tarafa posta ile gönderilir yani tebliğ edilir. Davayı kaybeden tarafın temyiz hakkı varsa temyiz aşamasından sonra karar kesinleşecektir.
Dava Açmadan Önce Neleri Bilmem Gerekir?
Bir dava açmak için dava konusunda uzman bir avukattan destek almak son derece önemlidir. Örneğin, boşanma davası için boşanma avukatına başvurmak hak ve zaman kaybını önleyecektir. Dava açmak için kararlı olmak ve dava sürecini iyi takip etmek gerekir.
Dava sonucunda ortaya çıkacak durumun neler doğuracağını öngörmek gereklidir. Bir avukattan destek alınacaksa dava süreci ve dava masrafları konusunda detaylı bilgi alınmalıdır. Ayrıca, haksızlığın giderilmesi için başvurulabilecek hukuki yollar konusunda bilgi sahibi olmak gerekir.
Dava Açarken Kimden Yardım Alabilirim?
Dava süreci, dava konusuna göre zorlu geçebilir. Bu sebeple uzman bir avukatın destek almak doğru bir karar olacaktır. Dava konusunda ve hukuki işlemlerde kendini yeterli bulmayan kişiler, dava açmak için avukata başvurmalıdır. Aksi halde dava aleyhte sonuçlanabilir.
Arabuluculuktan Sonra Dava Açma Süresi Kaç Gündür?
Arabuluculuktan sonra dava açma süresi, dava mahiyetine ve olayın özelliklerine göre değişebilmektedir. Örneğin; iş davalarında arabuluculuk sonrası anlaşmazlık devam ederse dava açma süresi, son tutanak düzenlendikten sonra iki haftadır. Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk sonrası dava açma süresi ise, son tutanağın süresi içindedir.
E-Devletten Dava Açma Mümkün mü?
e-Devlet şifresi kullanarak UYAP Vatandaş Bilişim Sistemi’ne giriş yapılabilir. “UYAP e-İmza İle Giriş” sekmesinden sisteme giriş yapıldığında online ortamda dava açılabilir. Ancak burada e-İmza şartı vardır; aksi halde dava açılamaz.
MGC Legal, herhangi bir konuya ilişkin davalarda profesyonel destek sağlıyor. Alanında uzman hukukçularla dava süreci yönetme, dava dilekçesi hazırlama, dava açma gibi konularda MGC Legal’in profesyonel hukukçularından destek alabilirsiniz.
Anahtar Kelimeler: Dava Süreci, Dava Süreci Nasıl İşler, Adli Süreç Nasıl İşler, Adli Süreç Nedir, Dava Süreci Nedir?
