Ana Sayfa » Haberler » Anayasa Mahkemesi » Anayasa Mahkemesi Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Mülkiyet Hakkını İhlal Etmesi Sebebiyle İptal Etmiştir

Anayasa Mahkemesi Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Mülkiyet Hakkını İhlal Etmesi Sebebiyle İptal Etmiştir

Anayasa Mahkemesi Kanuni Dayanağı Bulunmayan Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Açılan Tazminat Davalarında Harçlar Kanunu 32. Maddesi İkinci Cümlesinin ve 28. Maddesin a Bendinin Birinci Cümlesinin “Davalısı Harçtan Muaf Olan Davalarda” Mülkiyet Hakkını İhlal Etmesi Sebebiyle İptal Etmiştir.

Başvurucu Mahkeme, “Harçlar Kanunu’nun 28. maddesinin a bendi” ile “Harçlar Kanunu’nun 32. maddesinin birinci cümlesi”nin “davalısı harçtan muaf olan davalılar” yönünden Anayasa’nın 2. 5. 35. ve 36. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürerek, söz konusu düzenlemelerin iptalleri için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur.

İtirazın konusu nispi ve karar harçlarının dörtte birinin peşin geri kalanının kararın tebliğinden bir ay içinde ödeneceği ve yargı işlemlerinden alınacak harçların ödenmemesi halinde devam edecek işlemlerin yapılamayacağı yönündeki düzenlemelerin kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davaları kapsamında değerlendirmesidir.

Kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davaları kural olarak nispi karar ve ilam harcına tabi olmakla birlikte davanın reddine karar verilmesi halinde davacı maktu karar ve ilam harcından sorumlu olmakta olup davaların kısmen veya tamamen kabulüne karar verilmesi durumunda ise davacı nispi karar ve ilam harcının tamamım geri alabilmektedir. Bununla birlikte dava sonuçlanana kadar davacı nispi karar ve ilam harcı olarak ödediği tutardan mahrum kalacağı için iptali için başvurulan maddelerin mülkiyet hakkını (AY m. 35) sınırlandığı kabul edilecektir.

Kamulaştırma usul ve esaslarına aykırı bir yöntem olan kamulaştırmasız el atma yönteminde kamulaştırmadan farklı olarak kişiler haklarını alabilmek için hem tazminat davası açmak zorunda kalmakta olup hem de nispi karar ve ilam harcı ödeme yükümlülüğü altına girmektedirler.

Bu nedenle, Anayasa ve kanunlarda öngörülen Kamulaştırma usul ve esaslarına aykırı olan kanuni dayanaktan yoksun kamulaştırmasız el atma yöntemi hukuk güvenliğini ortadan kaldırmakla beraber özel mülkiyete de doğrudan müdahale etmektedir. Bu nedenle kişiler idarenin Anayasa’nın usul ve esasına aykırı yapmış olduğu bu eyleminden dolayı alması gereken bedeli alabilmesi için hem bu davayı açmak zorunda kalmış olması hem de durumunu daha da ağırlaştıracak yükümlülüklerinin olması kabul edilemeyecektir.

Kamulaştırmasız el atma yönteminin Anayasa’da mülkiyet hakkı kapsamında yer alan güvenceleri ihlal eden bir yöntem olması göz önünde bulundurularak değerlendirme yaptığımızda her ne kadar kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davalarının kısmen veya tamamen kabulüne karar verilmesi durumunda davacı ödediği nispi karar ve ilam harcının tamamını geri alabilse de bu süreçte davacının ödediği tutar değer kaybına uğrayacak ve davacının mağduriyetini artıracak olup Anayasanın sözüne aykırılık teşkil etmektedir.

Tüm bu nedenlerle Anayasa Mahkemesi Harçlar Kanunu 32. maddesini ve 28. maddesinin birinci cümlesinin “davalısı harçtan muaf olan kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılacak tazminat davaları” yönünden Anayasanın 13. ve 35. maddesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.

Diğer Anayasa Mahkemesi Kararları için tıklayınız.