Ana Sayfa » Haberler » Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Yeniden Değerlendirme)

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Yeniden Değerlendirme)

Vergi Kanunlarında her yıl artırılan maktu had ve tutarlar ile sınırlar, yeniden değerleme oranı ile belirlenmektedir. Söz konusu oran, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yurt içi üretici fiyat endekslerindeki ortalama değişimlerine göre belirlenmektedir. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE); belirli bir dönemde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksidir.

Yeniden değerleme oranı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) mükerrer 298. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Buna göre, yeniden değerleme oranı; yeniden değerleme yapılacak olan yılın Ekim ayında (bu ay dahil), bir önceki yılın aynı döneminde göre meydana gelen ÜFE fiyatlarındaki ortalama artış oranı olarak tanımlanabilir. Söz konusu hesaplama, ilgili yılın Ekim ayından geriye doğru 12 aylık dönemin endekslerinin aritmetik ortalamasının, bir önceki yılın Ekim ayından geriye doğru 12 aylık dönem endekslerinin aritmetik ortalamasına bölünerek bulunmaktadır.

Vergi Usul Kanunu Açısından

Kanunda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarları, yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı belirtilmiştir.

Gelir vergisi Kanunu Açısından

Buna göre; kiraya verilen meskenlerde istisna tutarları, hizmet erbabına işverenlerce sağlanan yemek bedeli istisna tutarı, engellilik indirimi, işyeri kira bedeli ölçüleri, basit usule tabi olmanın şartları, gelir dilimleri tutarları gibi hadler, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak VUK hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacaktır.

Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından

Yine tevsi yatırımlarda işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak tespit edilmektedir.

Damga Vergisi Kanunu Açısından

Mezkûr Kanunu’nun mükerrer 30. maddesinde ise, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan maktu vergiler (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Harçlar Kanunu Açısından

492 sayılı Harçlar Kanunu’nun mükerrer 138. maddesinde, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan maktu harçlar (maktu ve nispî harçların asgarî ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil), o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Açısından

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun (MTVK) 10. maddesine göre; her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan taşıt değerleri ve vergi miktarları tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılacağı belirtilmiştir.

Emlak Vergisi Kanunu Açısından

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Vergi Değeri” başlıklı 29. maddesinde vergi değeri; mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her yıl, bir önceki yıl vergi değerinin aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılması suretiyle bulunacağı belirtilmiştir.

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Açısından

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun (VİVK) istisnaları düzenleyen 5. maddesinde yer alan maktu tutarlar her yıl yeniden değerleme oranı baz alınarak güncellenmektedir.

Özel İletişim Vergisi Kanunu

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39. maddesinin üçüncü fıkrasına göre; mobil telefon aboneliğinin ilk tesisinde (iş ve hizmetlerin merkezi bir sunucu tarafından uzaktan izlenmesi ve yürütülmesine yönelik makineler arası veri aktarımına mahsus olan ve bunların yürütülmesi için zorunlu olanlar dışında sesli, görsel iletişim veya genel amaçlı internet erişimi için kullanılmayan mobil telefon aboneliğinin ilk tesisi ile operatör değişiklikleri hariç) maktu tutarda özel iletişim vergisi alınacağı hüküm altına alınmıştır. Bu tutar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır.

Son 5 Yıldaki Yeniden Değerlendirme Rakamları

• 2022 – %122,93
• 2021 – %36,20
• 2020 – %9,11
• 2019 – %22,58
• 2018 – %23,73

Her ne kadar %122,93 gibi bir artış belirlense de, Cumhurbaşkanı’nın belirli bir sınıra kadar azaltma imkanı bulunmaktadır. Ancak, söz konusu tebliğin yayımıyla bu yetkinin kullanılmadığı, artışın yapılan hesaplamalar uyarınca gerçekleştiği görülmektedir. Daha önceki yıllarda yeniden değerlendirme artışı göz önüne alındığında; Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Emlak Vergisinde daha düşük bir oran uygulanmıştır.

Değişen ve zorlaşan ekonomik şartlarda, ülkemiz gibi enflasyon konusunda büyük sıkıntılar yaşayan ülkelerde bu oranlar kısa dönemlerde çok fazla değişebilmektedir. 2020 yılında ortaya çıkan Korona Virüs (Covid-19) bir çok ülkenin ekonomik koşullarını etkilemiştir ki; 2020 yılında %9,11 olan yeniden değerlendirme oranı 2022 tarihinde %122,93 gibi bir orana ulaşmıştır.

Daha fazla Haber okumak için tıklayınız.