Ana Sayfa » Haberler » Düzenlemeler İçeren Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda Kabul Edildi
Okuma Süresi: 9Dakika
Düzenlemeler İçeren Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda Kabul Edildi
Yazar: MGC LEGAL
Makale İçeriği
Yeni Düzenlemeler İçeren Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda Kabul Edilerek Yasalaştı.
MGC Legal ekibi sizler için Meclis’e (TBMM) sunulan torba kanun teklifini inceledi. TBMM Genel Kurulu’nda; Öğrenim Kredisi, Kur Korumalı Mevduat, Evde Bakım Yardımı Ödemeleri, Kısa Çalışma, BBDK, Elektrik Piyasa Kanunu, Gümrük, Gelir Vergisi İstisnaları, Sermaye Azaltımında Vergilendirme, Akaryakıt, Turizm Payı Oranları ve Şans Oyunları gibi konuları ilgilendiren düzenlemeler Meclis’ten geçti, teklifi kabul edilerek yasalaştı. Sizler için özetledik, işte detaylar…
Ekonomi düzenlemelerine ilişkin düzenleme teklifi Meclis tarafından kabul edilerek yasalaştı. Anahtar noktalar:
Artık, 2 bin liranın altında icra takibindeki borçlar tasfiye edilecek. Öğrencilerin KYK borçlarının faiz ve enflasyon farkları ile salgın dönemi maske cezaları silinecek. Çalışanlarına elektrik ve doğal gaz desteği veren, nakit yemek yardımı yapan işverenler vergiden muaf tutulacak.
Bu yeni yasa düzenlemesiyle salgın (Covid-19) döneminde kesilen maske ve sokağa çıkma cezaları kaldırılacak; böylece, yaklaşık 3 milyar lira tutarındaki ceza alınmamış olacak. Üniversite öğrencilerinin kredi (KYK) borçlarının faiz ve enflasyon farkları silinecek. Alınan ana paranın geri ödemesi için de 3 kez süre uzatımı yapılabilecek.
Yapılan bu düzenlemeyle birlikte; 15 Ağustos 2022’den önce icra takibi başlatılan 2 bin liranın altındaki; elektrik, su, doğal gaz ve telefon borçları kapatılıyor. Yaklaşık 5 milyon kişinin 9 milyon dosyası bu kapsama girmekte.
Düzenleme ile sicil affı da getirildi. 1 Ekim 2022’den önce olan borçlarını, 1 Temmuz 2023’e kadar ödeyenlerin olumsuz sicil kayıtları silinecek. Borçlarını yapılandıranlar da düzenlemeden yararlanabilecek.
Yasa ile kur korumalı mevduat düzenlemesinin süresi de 31 Aralık 2023’e kadar uzatılacak.
İşverenlerin çalışanlarına verdiği elektrik ve doğal gaz desteklerinin bin liralık kısmı, gelir vergisi ile sigorta prim kesintisinden muaf tutulacak. Yemek yardımını nakit ödeyen işverenlerden de vergi kesintisi yapılmayacak.
Yurt dışında yapılan; inşaat, onarım ve montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri, gelir vergisinden istisna olacak.
Bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişilerin, iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini, en az 2 yıl elde tutmaları şartıyla Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini, yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebileceklerine yönelik düzenleme, 31 Aralık 2027 tarihine uzatılacak.
Turizmi Teşvik Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan ücretsiz girişli günübirlik tesisler, münhasıran Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü veya iştiraki şirketler tarafından işletilebilecek, üçüncü kişilere devredilemeyecek ve işlettirilemeyecek.
Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, ihracatçı birliklerinin yedek akçelerine aktarılan tutarın yüzde 50’si ile yüzde 90’ı arasında Ticaret Bakanlığınca belirlenen miktar, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin sermayesine eklenmek üzere sermaye taahhüdü ödemesi olarak aktarılacak.
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğal gaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30 Haziran 2023 tarihine kadar ilave olarak yapılan aylık 1000 lirayı aşmayan ödemeler, prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacak.
Aşağıda daha detaylı olarak tüm düzenlemeleri ekibimiz sizler için açıkladı, detaylar için okumaya devam edin.
Öğrenim Kredisi Borcu Faizsiz Ödenecek
Yüksek Öğrenim Kredileri ve Yurt Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişiklikle; öğrenim kredisi alanlar, alınan tutarı kadar ödeyecekler. Bir eğitim kurumundan mezun olan veya herhangi bir nedenle eğitim kurumundan çıkarılanlar, borçlarını krediyi aldıktan 2 yıl sonra aylık taksitler halinde ödeyecekler.
Borçlu, eğer borcun ertelenmesini isterse ve SGK borçlunun çalışmadığını teyit ederse, kredi borcu ilk yıl artırılmadan ve verilen tutara her yıl için yüzde 10 eklenerek hesaplanacak. Ancak, ilgili yılda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 10’un altında ise tüketici fiyat endeksi uygulanacak, bu erteleme en fazla üç kez yapılabilecek.
Eğer ödeme askerlik yapılan döneme denk gelirse; borçlunun talebi üzerine kredi borcu ilave yapılmadan askerlik hizmeti süresinin sonuna devredilir. Mali veya hukuki sebeplerle denetimi uygun olmayan ve yılları Bütçe Kanunlarında belirtilen tutarları geçmeyen krediler iptal edilecek. Katkı kredisi borçlarında yapılacak ödemelerde de bu şartlar uygulanacak.
Eğer bir taksit süresinde ödenmezse; vadesinden itibaren gecikme zammı hesaplanacaktır. Kredi taksitlerinin son taksitinin vade tarihine kadar ödenmediği veya geciktiği durumlarda ise ilgili vergi dairesine bildirimde bulunulacak. Zaman aşımı süresinin belirlenmesindeyse son taksitin veda tarihi esas alınacak. Vergi Dairelerince toplanan bu tahsilatlarsa en geç gelecek ayın sonunda Gençlik ve Spor Bakanlığı’na aktarılacak.
Öğrenim esnasında veya akabinde vefat edenlerin veya %90’ın üzerinde engelli oldukları bir hastane tarafından tespit edilenlerin kalan borçları silinecek. Kredi alan veya kredi borcunun ödeme zamanı henüz başlamamış kişilere, öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara endeks hesaplanmayacak. Kredi geri ödemesi süren veya borçları vergi dairesine takip için bildirilmiş olan kişilere, öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara ilave edilmiş endeks tutarları terkin edilecek.
Elektrik Piyasası Kanunu Düzenlemeleri
Düzenlenen Kanunla, yenilenebilir enerjide vergi muafiyeti 25 kW’tan, 50 kW’a çıkartılıyor. Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca; lisanssız yapılabilecek aktiviteler kapsamında, sahibi olunan veya kiralanan konutların çatı veya cephelerinde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim gücü azami 50 kW’a kadar elektrik enerjisinden ihtiyaç fazlasını tedarik şirketine satanlar gelir vergisinden muaf olacaklar.
Kısa Çalışmaya İlişkin İşlemler Düzenlemesi
İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle; Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemlerle nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İş ve İşçi Bulma Kurumu personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemeyecek.
Bu kapsamda, Covid-19 sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin, başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene uygulanan idari para cezalarından, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecek. Tahsil edilenler iade edilmeyecek veya mahsup edilemeyecek.
Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyecek, yargı mercilerine intikal etmiş olan dosyalarda kurum ve bakanlık aleyhine yargılama giderine hükmedilmeyecek. Kısa çalışma uygulanan dönemde işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışında olacak. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca terkin hükümleri uygulanacak.
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, gerçeğe uygun olmayan sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç, bu kanun kapsamındaki kişilere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler silinecek. İlgililer hakkında herhangi adli, idari ve icrai takibat yapılmayacak. Yersiz ödemeler kapsamında, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce idare tarafından yapılan tahsilatlar, ilgililerine iade edilmeyecek.
Tıp fakültelerinin 5. yılını tamamlayıp, 6. yılına geçen öğrencileri ve diş hekimliği fakültelerinin 4. yılını tamamlayıp 5. yılına geçen öğrencilerine staj eğitimi döneminde öğretim üyesi rehberliğinde yaptıkları uygulama çalışmaları karşılığında ilgili kurumların bütçesinden 12 ayı geçmemek üzere; devlet üniversitelerinde ödemenin yapıldığı tarihteki net asgari ücret tutarında, vakıf üniversitelerinde ise 4 bin 702 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenecek. Bu ödemeden herhangi bir vergi kesilmeyecek. Vakıf üniversitelerinde bu tutarın üzerinde ödeme yapmaya ve yapılacak ödemenin tutarını belirlemeye mütevelli heyeti yetkili olacak.
Sosyal Hizmetler Kanunu’na eklenen geçici maddeyle, gerçeğe uygun olmayan belge ve sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç fazla, yersiz ödenen ve geri alınması gereken evde bakım yardımı ödemeleri ile bunlardan doğan faizler terkin olunacak. Yürürlük tarihinden önce bu kapsamda tahsil edilen tutarlar bakımından ilgili kişiler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğmayacak ve yapılan tahsilatlar iade edilmeyecek.
Kur Korumalı Mevduat Uygulamasında Uzatma Yapıldı
2022 yılı sonuna kadar, döviz (yabancı para) ve altın hesabı olan bakiyelerin, Türk Lirası (₺) mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31 Aralık 2023 olacak. Türk Lirasına çeviren mükelleflerin bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları istisna kapsamında tutulacak.
Salgında Kesilen Cezalar
Covid-19 salgınının yayılmasını önlemek amacıyla; 11 Mart 2020 tarihinden itibaren verilen ve ilgilisine tebliğ edilmemiş olan idari para cezaları tebliğ edilmeyecek. Tebliğ edilmiş olan cezaların tahsilinden vazgeçilecek. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce işlenen söz konusu kabahatler için idari para cezası verilmeyecek, tahsil edilmiş olan idari para cezaları ise iade edilmeyecek.
BBDK Düzenlemesi
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), bir banka ya da banka grubu için faaliyet konuları bazında sınırlama veya kısıtlamalar getirmek suretiyle faaliyet izni vermeye yetkili olacak. Bankaların müşterilerine sundukları hizmetlerin güvenli ve kesintisiz bir şekilde sürdürülmesinde elzem yeri bulunan hizmet sağlayıcıların uymaları gereken usul ve esasları belirleme yetkisi BDDK’ye geçiyor.
Gümrük Düzenlemesi
Gümrük Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle geçici ithalat rejimi kapsamında kişisel kullanıma mahsus yabancı plakalı taşıtları Türkiye Gümrük Bölgesi’ne getiren hak sahipleri tarafından gümrük idaresine bilgi verilmeden taşıtsız yurt dışına çıkılması durumunda usulsüzlük cezası uygulanacak. Yapılan bu değişiklikle; taşıtın marka, model ve yaşına göre değişmekle birlikte, orantısız şekilde yüksek olduğu değerlendirilen cezalarda indirime gidilecek.
Sermaye Azaltımında Vergileme
Sermayeye kaynak aktarımından itibaren 5 yıl boyunca sermaye azaltımı yapmayan kurumlarda, bu sürenin sonunda sermaye azaltılmışsa, işletmeye konulan nakdi veya ayni sermaye ile sermayeye eklenen diğer unsurların toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma konu edilen tutar içindeki unsurlar tespit edilerek vergilendirme yapılacak.
5 yıldan önce sermaye azaltımı yapan kurumlarda ise azaltılan sermayenin öncelikle sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya sermaye hesabından başka hesaplara aktarımı kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesaplardan, daha sonra sadece kâr dağıtımına bağlı tevkifata tabi hesaplardan, vergiye tabi olmayan nakdi ve ayni sermayeden oluştuğu kabul edilerek vergilendirme yapılacak.
Yapılan sermaye azaltımında sermayeye eklenen kaynakların bazılarının 5 yıllık süreyi aşması, bazılarının ise aşmaması durumunda ise söz konusu kaynaklardan öncelikli olarak sermayeye ilave edilme tarihi 5 yılı geçmemiş olanların çekildiği kabul edilecek. Böylelikle, sermayeye ilave olunan kaynakların en az 5 yıl boyunca sermayede kalması özendirilerek, işletmelerin öz kaynaklarının güçlü kalması teşvik edilecek.
Geçmiş yıl zararlarının mahsubu suretiyle sermaye azaltılması durumunda, azaltıma konu edilen sermaye unsurları da sermaye azaltımında vergilemeyi düzenleyen bu hükümler kapsamında tespit edilecek. Ancak, bu tutarlar üzerinden kar dağıtımı veya ana merkeze aktarılan tutar kapsamında vergi kesintisi yapılmayacak.
Kaçak Akaryakıtın Tasfiyesi
Kaçak akaryakıtın tasfiyesine ilişkin iş ve işlemler, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın taşra teşkilatı olan defterdarlıklar yerine yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları tarafından yerine getirilecek. Satışı yapılarak tasfiye edilen kaçak akaryakıtın bedeli, ilgili il özel idaresinin veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığının bütçesine gelir kaydedilecek. Numune analiz sonuçları teknik düzenlemelere uygun olmayan ve en yakın rafinericiye satılan kaçak akaryakıtın satış bedeli de ilgili il özel idaresinin veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığının bütçesine gelir olarak kaydedilecek.
Anayasa Mahkemesi Başkan ve Üyelerinin Görev Süreleri Hakkında Düzenleme
Anayasa Mahkemesi’nin, zorunlu emeklilik yaşından önce görev süresi dolan başkanı ve Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve üyeleri arasından seçilen üyeleri, herhangi bir işleme gerek olmaksızın ve boş kadro şartı aranmaksızın, kalan görev sürelerini tamamlamak üzere geldikleri üyelik görevine geri dönecekler, boşalan ilk üye kadrosu kendilerine tahsis olacak.
Üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hakim ve savcılar ile raportörler arasından seçilenlerle, yükseköğretim kadrosundan seçilip öğretim üyeliğine dönmek istemediğini görev süresi bitmeden bir ay içinde bildirenler, Sayıştay üyeliği kadrosuna atanacak. Yaş haddine kadar görevlerine devam etmeleri öngörülen üyelerden yaş haddini doldurmadan kendi isteğiyle üyelikten çekilenler de düzenlemeye tabi olacak.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle idari para cezası alt ve üst sınırları güncelleniyor. Alt ve üst sınırları belirtilen idari para cezalarının uygulanmasında Ticaret Bakanlığı’nca ceza tutarı belirlenirken işlenen kabahatin haksızlık içeriği, tekrarı ve sayısı, kabahat dolayısıyla elde edilen menfaatin ve neden olunan zararın büyüklüğü ile failin kusuru ve ekonomik durumu gibi hususlar dikkate alınacak.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın karar alma organı olan Yönetim Kurulu Başkanı, Tanıtma Genel Müdürlüğü’nden sorumlu Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı olacak. Turizm işletme belgeli yeme içme ve eğlence tesisleri ile deniz turizmi tesisleri de ülke çapında seçimle 3 yıl süreyle belirlenecek bir üyeyle temsil edilecek.
Turizm payı alınan işletmelerin turizm payı oranları azaltılıyor. Buna göre; turizm payı, bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden, Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden ve deniz turizmi tesislerinden binde 7,5 yerine binde 5; seyahat acenteleri ve hava yolu işletmelerinden on binde 7,5 yerine on binde 5 oranında alınacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılıyor. Ancak, bu araçlardan 31 Aralık 2022 tarihine kadar turizm payı alınacak.
Takip Tutarı 2 Bin Lira ve Altına Düşen Alacaklar
Yasayla bakiye takip tutarı 2 bin lira ve altına düşen icra takibindeki alacakların tasfiye edilmesi amaçlanıyor. İcra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dahil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip tarihinde yer alan takip tutarı 2 bin lirayı aşmayan alacaklar ile bu tutarın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla dosyada yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip tutarı 2 bin lira ve altına düşen alacaklar; alacaklıların feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları koşuluyla küçük alacak kapsamına alınacak.
Böylece, küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere, bu alacaklarını Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre değersiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı sağlanacak. Telgraf ve Telefon Kanunu’na göre hazine payı ödemekle yükümlü GSM operatörleri ve yetkilendirilmiş diğer işletmecilerin, takibinden vazgeçtikleri tutar içinde hazine payı hesaplanmasını gerektirir alacak bulunması halinde, icra dosyasındaki takip tutarının %18’i, ödemeleri gereken Hazine paylarından mahsup edilmek suretiyle iade edilecek. İcra takiplerinin sonlandırılmasını teşvik etmek amacıyla icra takibinden vazgeçme nedeniyle alınması gereken harçlar alınmayacak.
Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren varlık yönetim şirketlerince, bankalardan 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla devir ve temlik alınan ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla anapara takip bakiyesi 2 bin 500 lira ve altında bulunan bireysel nitelikli her türlü kredi sözleşmesinden kaynaklı alacakların anapara takip bakiyesinin yarısı; kalan anapara, faiz, masraf, vekalet ücretleri ve benzeri alacaklarının takibinden feragat edilmesi şartıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) aktarılan tutardan fonun iştiraki olan varlık yönetim şirketi aracılığıyla ödenecek. Bu kapsamda, tasfiye edilecek tutar bir gerçek kişinin tüm varlık yönetim şirketlerine olan borç toplamı dikkate alınarak tespit edilecek.
Tasfiye edilen alacaklar nedeniyle borçlu tarafından, varlık yönetim şirketlerinden veya Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan vekalet ücreti, yargılama gideri ve benzeri başkaca bir hak ve alacak talebinde bulunulamayacak. Kapsama giren alacaklara karşılık maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra varlık yönetim şirketlerince yapılmış tahsilatlar, bu şirketlerce borçlusuna iade edilecek.
Anahtar Kelimeler: Gelir Vergisi Kanunu ile Gelen Yeni Düzenlemeler, Gelir Vergisi Kanunu ile Gelen Yeni Düzenlemeler Nelerdir?
