Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kararnamelerde Değişiklik Yapıldı
Yazar: MGC LEGAL
9 Kasım 2022 tarihinde; “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Resmî Gazete’de yayınlandı. MGC Legal ekibi sizler için düzenleme ve değişiklikleri inceledi, işte detaylar…
Düzenleme ve Değişiklikleri Alacak Takipleri Yönünden İnceleme
A. Karşılıksız çek ve protestolu senetler ile kredi ve kredi kartları borçlarına ilişkin olarak Bankalar Birliği Risk Merkezi’nde tutulan kayıtların finans kurullarınca hangi koşullarda dikkate alınmayacağına ilişkin düzenleme getirildi.
Gelen Düzenlemenin Kısa Özeti
1 Ekim 2022 tarihinden önce anapara ve/veya taksit ödemesi olan nakdi ve gayri nakdi kredilere ilişkin anapara, faiz ve ferilerini aksatan gerçek ve tüzel kişiler ile karşılıksız çıkan çek, protesto, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin risk merkezinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların 1 Temmuz 2023 tarihine kadar tamamen ödenmesi veya yapılandırılması halinde finansal risk kayıtları, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.
Düzenlemeyle İlgili Sıkça Sorulan Sorular Nelerdir?
1 Ekim 2022 tarihi öncesi anapara ve diğer faiz ve feri ödemelere ilişkin çek, kredi kartı, kredi borçları ve karşılıksız çekler ile ilgili olarak söz konusu borçların 1 Temmuz 2023’e kadar ödenmesi veya yapılandırılması gerekmektedir.
2. Kimler Bu Düzenlemeden Yararlanabilir?
1 Ekim 2022 tarihinden önce anapara ve diğer faiz ile feri ödemeleri olanlar yararlanabilir.
İlgili Madde
Madde 27: 22/1/2009 tarihli ve 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
Geçici Madde 4:
Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 1/10/2022 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin 5411 sayılı Kanun’un ek-1’inci maddesi hükmü uyarınca kurulan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 1/7/2023 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmaz.
Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların birinci fıkra hükmü uyarınca mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz.
B. Abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan ve takip tutarı 2.000 Türk lirasının aymayan alacaklardan feragat edilmesi koşulu ile değersiz alacak olarak kaydedilerek gider gösterilebilecektir.
Gelen Düzenlemenin Kısa Özeti
15 Ağustos 2022 tarihine kadar icra takibi veya abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan icra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her icra dosyası itibariyle asıl alacak ve feriler dahil takip başlangıcı itibariyle toplam 2.000 TL’yi aşmayan alacaklar ve bu tutarın üzerindeki alacaklar için ise 15 Ağustos 2022 itibariyle dosyadan yapılan tahsilatlar nedeniyle kalan bakiye tutarının 2.000 TL’nin altına düşen alacaklardan; alacaklının bu maddenin yürürlüğe girdiği (09.11.2022) tarihten itibaren takip edeceği 6. ayın sonuna kadar yani 31.05.2023 tarihine kadar alacak haklarından feragat ettiklerini belirten dilekçe ile icra takibini sonlandırmaları şartı ile Vergi Usul Kanunu’nca alacak kabul edilecektir. Ayrıca icra dosyasından feragat eden alacaklı vazgeçme nedeniyle harç ödemeyeceği gibi önceden ödediği harçları iade alamayacaktır. Bu hükümlerden yararlanılmak üzere takibinden vazgeçilen icra dosyaları ile ilgili olarak taraflar karşılıklı yargılama gideri ve vekalet ücreti talebinde bulunamaz.
Düzenlemeyle İlgili Sıkça Sorulan Sorular Nelerdir?
1. Söz konusu düzenlemeye kimler başvuru yapabilir?
15 Ağustos 2022 tarihinden öncesinde icra takibi veya abonelik alacağı bulunan gerçek veya tüzel kişisel borçlunun gerçek kişi olması halinde başvuru yapabilecektir.
2. Düzenlemeden nasıl yararlanılır?
Düzenlemeden yararlanılması için 15/08/2022 tarihinden öncesinde öncelikle borçlunun gerçek kişi olması ve icra takibinin başlatılmış olması ve icra dosyasında asıl alacak ve feriler dahil icra takibinin başlatıldığı tarihteki takip tutarının 2.000 TL’yi aşmaması gerekmektedir. Ayrıca, bu miktarın üzerinde olan icra takipleri için ise 15/08/2022 tarihi itibariyle dosyada yapılmış tahsilatlar sonrası kalan bakiye 2.000 TL’nin altında olması gerekmektedir.
İlgili Madde
Geçici Madde 2
15/8/2022 tarihi itibarıyla 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 6/12/2018 tarihli ve 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun uyarınca icra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dâhil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip talebinde yer alan takip tutarı 2.000 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile bu tutarın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15/8/2022 tarihi itibarıyla dosyada yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip tutarı 2.000 Türk lirası ve altına düşen alacaklardan, alacaklıların bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden altıncı ayın sonuna kadar alacak haklarından feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları koşuluyla takip konusu alacak, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 322’nci maddesi kapsamında alacak kabul edilir.
Bu madde kapsamında icra takibinden vazgeçilen alacaklar için 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 23’üncü maddesi uyarınca icra takibinden vazgeçme nedeniyle alınması gereken harç ile 30/6/1934 tarihli ve 2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkûmlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde düzenlenen harç alınmaz. Evvelce alınan harçlar iade edilmez. Bu Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere takibinden vazgeçilen icra dosyaları ile ilgili olarak taraflar karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekalet ücreti talebinde bulunamaz.
4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun ek 37’nci maddesine göre hazine payı ödemekle yükümlü işletmecilerin, bu madde hükmünden yararlanarak alacaklarının takibinden vazgeçmeleri durumunda, takibinden vazgeçtikleri tutar içinde hazine payı hesaplanmasını gerektirir alacak bulunması koşuluyla, 15/8/2022 tarihi itibarıyla ilgili icra dosyasındaki takip tutarının yüzde 18’i, feragat tarihini takip eden aydan başlamak üzere ödemeleri gereken Hazine paylarından mahsup edilmek suretiyle iade edilir.
5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu çerçevesinde Bilgi Teknolojileri Kurumu tarafından yetkilendirilen, Hazine payı ödemekle yükümlü olmayan ancak 16/6/2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında evrensel hizmet katkı payı ödeme yükümlülüğü bulunan işletmecilerin bu madde hükmünden yararlanarak alacaklarının takibinden vazgeçmeleri durumunda, takibinden vazgeçtikleri tutar içinde evrensel hizmet katkı payı hesaplanmasını gerektirir alacak bulunması koşuluyla, 15/8/2022 tarihi itibarıyla ilgili icra dosyasındaki takip tutarının yüzde l’i, feragat tarihini takip eden ilk dönemden başlamak üzere ödemeleri gereken evrensel hizmet katkı paylarından mahsup edilmek suretiyle iade edilir.
Bu madde hükmünden faydalanarak alacaklarından feragat edenler, feragat ettikleri alacaklar ile ilgili olarak, bu maddede öngörülen hükümler dışında ilgili idareden herhangi bir yasal yükümlülüğün iadesi, vekalet ücreti, yargılama gideri ve benzeri başkaca bir hak ve alacak talebinde bulunamaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Adalet Bakanlığı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenir.
C. Varlık yönetim şirketlerine bankalardan devrolan ve anaparası 2.500 TL ve altında bulunan bireysel nitelikli kredi sözleşmelerden kaynaklanan takiplerde feragat edilmesi halinde bu tutarların TMSF bünyesinde bulunan varlık yönetim şirketi tarafından ödeneceğine dair düzenleme getirilmiştir.
Gelen Düzenlemenin Kısa Özeti
15/08/2022 tarihi ve öncesinde varlık yönetim şirketleri tarafından bankalardan devir ve temlik alınan icra dosyalarında, anapara takip bakiyesi 2.500 TL ve altında bulunan bireysel nitelikte olan ve kredi sözleşmesinden kaynaklı alacaklarda anapara takip bakiyesinin yarısı; kalan anapara, faiz, masraf ve vekalet ücretinden feragat etmeleri şartıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden TMSF’ye aktarılan tutardan fonun iştiraki varlık yönetim şirketi aracılığı ile ödeme yapılır. Feragat sebebiyle icra tahsil harcı ve vazgeçmeye ilişkin harçlar alınmaz. Kapsama giren bu alacaklara karşılık maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonrasında varlık yönetim şirketlerince yapılmış tahsilatlar bu şirketlerce borçlusuna iade edilir.
İlgili Kanun Maddesi
Geçici Madde 3
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren varlık yönetim şirketlerince, bankalardan 15/8/2022 tarihi (bu tarih dâhil) itibarıyla devir ve temlik alınan ve bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla anapara takip bakiyesi 2.500 Türk lirası ve altında bulunan bireysel nitelikli her türlü kredi sözleşmesinden kaynaklı alacakların anapara takip bakiyesinin yarısı; kalan anapara, faiz, masraf, vekalet ücretleri ve benzeri alacaklarının takibinden feragat etmeleri şartıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna aktarılan tutardan fonun iştiraki olan varlık yönetim şirketi aracılığıyla ödenir. Bu kapsamda tasfiye edilecek tutar bir gerçek kişinin tüm varlık yönetim şirketlerine olan borç toplamı dikkate alınarak tespit edilir.
Bu madde kapsamında alacaklı kuruluşlar tarafından tahsil edilen tutarlar nedeniyle lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır, tasfiye edilen alacaklar için 5411 sayılı Kanunun 143’üncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan istisna düzenlemesi kapsamındaki 492 sayılı Kanuna göre alınması gereken icra tahsil harcı ve vazgeçmeye ilişkin harç ile 2548 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde düzenlenen harç alınmaz.
Bu madde kapsamında tasfiye edilen alacaklar nedeniyle borçlu veya vekili tarafından, varlık yönetim şirketlerinden veya Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan, vekalet ücreti, yargılama gideri ve benzeri başkaca bir hak ve alacak talebinde bulunulamaz. Kapsama giren alacaklara karşılık maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra varlık yönetim şirketlerince yapılmış tahsilatlar bu şirketlerce borçlusuna iade edilir.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, madde kapsamında tasfiye edilecek anapara alacak tutarını bir katına kadar artırmaya Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.
Anahtar Kelimeler: Gelir Vergisi Kanunu Bazı Kanun ve Kararnamelerde Değişiklik, Gelir Vergisi Kanunu Bazı Kanun ve Kararnamelerde Değişiklik, Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kararnamelerde Değişiklik Yapıldı.
