Anayasa Mahkemesi’nden Özel Hukuka Tabi Çalışanlar İçin İfade Özgürlüğü Kararı
Yazar: MGC LEGAL
2019/38252 Başvuru Numaralı, 11/1/2023 Tarihli Anayasa Mahkemesi Kararı Yayımlanmıştır.
Başvuru, bir gazetede editör olarak çalışan başvurucunun Sosyal Medya hesabından yaptığı paylaşımlar nedeniyle iş akdinin feshedilmesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddiasına ilişkindir. Başvurucu iş akdinin feshedildiği 29/7/2016 tarihine kadar ulusal bir gazetede editör olarak belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışmıştır.
İşveren gazete, başvurucunun Sosyal Medyada yaptığı paylaşımlarda aşağılayıcı bir üslup ve nefret dili kullandığını belirterek 22/5/2003 tarihli ve4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “haklı fesih” şartları oluştuğundan bahisle başvurucunun iş akdini sona erdirmiştir.
Başvurucu fesih işleminin haksız olduğundan bahisle işe iade davası açmıştır. İlk derece mahkemesi davacının savunmasının alınmadan iş akdi feshedildiğinden davanın kabulüne karar vermiştir. Bu karar istinaf edilmiş ve davacının paylaşımlarının davalı gazetenin yayın politikasına aykırı olması nedeniyle aralarındaki güven ilişkisinin zedelendiğini belirtmiş ve feshin haklı olmasa da geçerli olduğu sonucuna ulaşarak mahkemenin kararını kaldırmıştır.
Anayasa Mahkemesi, işçi ile işveren arasında özel hukuk ilişkisi olduğundan bahisle, Özel Hukuk iş ilişkisi kapsamında çalışan bireylerin Anayasa ile güvence altına alınan haklarına yönelik müdahale iddiası içeren uyuşmazlıklarının karara bağlandığı davalarda derece mahkemelerince söz konusu güvenceler göz ardı edilmemesi, işveren ve çalışanlar arasındaki çatışan çıkarlar adil biçimde dengelenmesinin gerekliliğinden bahsetmiştir.
İlk derece mahkemesi kararlarında başvurucunun paylaşımlarıyla ilgili olarak iş yerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz olarak etkilediğine ilişkin bir değerlendirmeye yer vermemiştir. BAM ise başvurucunun paylaşımlarının işveren gazetenin genel yayın politikasına aykırı olduğu tespitinde bulunmuş ise de başvurucunun hangi paylaşımının ne şekilde bu politikaya uymadığını açıklamamıştır.
Anayasa Mahkemesi, Özel Hukuka tabi çalışan işçilerin işverenlerine karşı yerine getirmeleri beklenen sadakat, sakınma ve gizlilik yükümlülüğünün kamu kurumunda çalışanların sadakat ve sakınma yükümlülüğü kadar katı olmadığını ve hangi paylaşımın ne şekilde aykırılık teşkil ettiği açıklanmadığından bahisle Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlaline karar vermiştir.
